Algemene informatie over scheiden

Indien men gehuwd is, kan het huwelijk alleen door de rechter ontbonden worden. De wijze waarop men gehuwd is -in gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden– is niet van belang. En ook maakt het niet uit of er kinderen zijn.

Het verzoek tot ontbinding van het huwelijk kan alleen door een advocaat bij de Rechtbank ingediend worden. Dit is een procedurele handeling waar men niet omheen kan. Dit betekent ook dat er altijd advocaat kosten en griffierecht voor de Rechtbank verschuldigd zal zijn.

Soms is het moeilijk om het eens te worden over de wijze waarop men gaat scheiden. Het kan zijn dat er onenigheid bestaat over een aantal punten. Mediation kan hierbij helpen, zeker als de ex-echtgenoten willen proberen nog op respectvolle wijze met elkaar om te blijven gaan, hetgeen uiteraard wenselijk is als er kinderen zijn. MediationWerkt zal dan de afspraken die u met elkaar in de Mediation heeft gemaakt op heldere wijze op papier zetten, zodat de advocaat alleen nog de procedurele handeling hoeft te verrichten. Hierdoor blijven de diens kosten beperkt.

Bent u geregistreerde partners van elkaar en wilt u scheiden, dan zijn er een paar dingen van belang:

• heeft u minderjarige kinderen?
  als het antwoord hierop: ‘Ja‘ is dan moet u altijd naar de rechter om te scheiden.
  als het antwoord hierop: ‘Nee‘ is, dan is het volgende van belang:
• bent u het met elkaar eens over de voorwaarden?
  als het antwoord hierop: ‘Ja‘ is dan kunt u zonder tussenkomst van de rechter uit elkaar. Uw scheiding regelt u bij de gemeente.
  als het antwoord hierop: ‘Nee‘ is, moet u naar de rechter om te scheiden.

Bent u samenwonend en wilt u uit elkaar, dan kan dat zonder verdere formaliteiten, tenzij u samen minderjarige kinderen heeft. U bent dan namelijk verplicht om een Ouderschapsplan te maken waarin u de afspraken omtrent de verzorging en onderhoud van de kinderen vastlegt.

Is er maar een goede manier om de kinderen te vertellen dat jullie gaan scheiden? Natuurlijk niet. Dit kan op vele manieren en het is niet gezegd dat de ene wijze beter is dan de andere. Hieronder staan wel wat tips waar je rekening mee kunt houden:

• Zorg ervoor dat de kinderen van jullie horen dat jullie gaan scheiden en niet van een ander
• Als het kan, vertel dan samen aan de kinderen dat jullie gaan scheiden, het liefst zonder te veel emoties.
• Kies een rustig moment, zodat de kinderen het gesprek kunnen verwerken, niet vlak voor het slapen gaan
• Kies voor het gesprek niet in de slaapkamer van een kind, daar moet het kind zich veilig voelen en het niet associëren met het scheidingsgesprek
• Vertel het, als er meer kinderen zijn, aan alle kinderen tegelijk, op een manier dat ze het allen kunnen begrijpen. Later kun je individueel meer bespreken
• Maak geen ruzie waar de kinderen bij zijn
• Leg uit waarom jullie gaan scheiden, zonder iemand de schuld te geven
• Geef aan dat de kinderen geen schuld hebben en jullie als ouders van hen blijven houden en voor hen zullen blijven zorgen 
• Kinderen willen weten wat de scheiding voor hen zal gaan betekenen, dat de scheiding definitief is, waar gaan ze wonen, wie gaat er weg, wanneer zien ze papa/mama. Leg uit wat besproken is en wat nog onbekend is
• Zorg ervoor dat de kinderen met iemand (opa/schoolmeester/tante/buurvrouw/etc.) over de scheiding kunnen praten als zij dat willen

Naderhand kan het kinderen helpen om:

• het sociale netwerk van de kinderen in te lichten (bijv. familie, school, ouders van de vriendjes)
• te letten op de reacties van de kinderen
• de kinderen te betrekken bij het inrichten van nieuwe woning/nieuwe slaapkamer
• de kinderen te betrekken bij de komende veranderingen

We spreken van co-ouderschap als beide partners een groot deel van de dagelijkse verzorging van het kind/de kinderen voor hun rekening nemen. Het aantal co-ouderschappen is in de loop der jaren toegenomen. Co-ouderschap heeft nog geen wettelijke status, maar is een in de praktijk gegroeid begrip. Om een kind op een adres in te schrijven, dient het gemiddeld minimaal 3 dagen per week op dat adres te verblijven.

Er zijn meerdere variaties op co-ouderschap te verzinnen, zoals week om week af, door-de-weeks en weekenden,

Hoewel het aantrekkelijk en wellicht ‘rechtvaardig’ klinkt dat beide ouders ongeveer evenveel voor het kind/de kinderen zorgen, is het belangrijk om je te realiseren dat het wel veel van de ex-partners vergt om zo’n regeling tot een succes te maken. Er is veel overleg voor nodig. De ex-partners moeten wel met elkaar kunnen communiceren over de dagelijkse beslommeringen en afspraken met elkaar kunnen maken over de opvoeding etc.

Indien partners ervoor kiezen dat het kind/de kinderen het hoofdverblijf bij een van hen heeft/hebben en daar het merendeel van de tijd verblijft, dan heeft de andere partner een omgangsrecht: het kind/de kinderen verblijven kort bij deze partner. In zo’n geval wordt gesproken van een omgangsregeling.

Dit is de meer traditionele manier waarop scheidingen geregeld werden. Partners kiezen hiervoor bijv. als zij van mening zijn dat de kinderen meer gebaat zijn bij een vast adres, of bijv. als een van de partners verder weg gaat wonen.

Een echtscheidingsconvenant is een vormvrij document waarin de afspraken staan die de partners hebben gemaakt m.b.t. hun scheiding. In het algemeen wordt er in opgenomen:

1. de personalia van de partijen
2. de gegevens van hun kinderen
3. de omvang van hun gezamenlijke financiële gemeenschap (bezit en schuld)
4. de overwegingen van partijen t.a.v het regelen van de gevolgen van de scheiding
5. welke afspraken gemaakt zijn t.a.v. de kinderen
6. welke afspraken gemaakt zijn t..a.v. partneralimentatie
7. welke afspraken gemaakt zijn t.a.v. de boedelverdeling
8. welke afspraken gemaakt zijn t.a.v. pensioen

Indien partners minderjarige kinderen hebben en uit elkaar gaan dan moeten zij een zogenaamd Ouderschapsplan maken, ongeacht of zij gehuwd, geregistreerde partners, of samenwonende partners waren.

In het Ouderschapsplan moet het volgende worden opgenomen:

1. afspraken over hoe de ouders de zorg- en opvoedingstaken (dan wel de omgangsregeling) van het kind/de kinderen verdelen
2. afspraken over hoe de ouders elkaar informeren en raadplegen over belangrijke kwesties m.b.t. de persoon en het vermogen van het kind/de kinderen
3. afspraken over hoe de ouders de kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen verdelen